Autoprezentacja to, najprościej rzecz ujmując, (świadome lub nie) komunikowanie innym własnych cech. Każdy stosuje dwa rodzaje technik autoprezentacyjnych, które polegają na podkreślaniu lub zaprzeczaniu tego, co go charakteryzuje i określa. Czy tego chcesz, czy nie, ciągle jesteś obserwowany i oceniany. Wizerunek nie jest tym, co sam o sobie myślisz - to wszystko to, co myślą o Tobie inni.
Taktyki autoprezentacji
Teoretyk zagadnień dotyczących autoprezentacji Erving Goffman porównuje sposób, w jaki komunikujesz się z ludźmi, do przedstawienia teatralnego. Twoje zewnętrzne „ja” to strategiczny obraz samego siebie prezentowany w celu wywierania pożądanego wrażenia na innych. „Ja”, pozostające za kulisami tego spektaklu, chłodno analizuje atuty i minusy przyjętych strategii i ich realizacji. Co z tego wynika? Przykładowo – to w jaki sposób zachowujesz się w gronie znajomych zazwyczaj odbiega od twojego postępowania w pracy, podczas wykładów czy załatwiania spraw w urzędzie.
Na autoprezentację składają się, m. in. dwie grupy zachowań: atrybucyjne (eksponowanie) i repudiacyjne (ukrywanie). Pierwsza z nich to podkreślanie i wskazywanie cech uważanych przez Ciebie za pozytywne. Druga polega na zaprzeczaniu, odrzucaniu tego co Cię cechuje, w sytuacji, gdy jest to niezgodne z Twoimi przekonaniami lub nie pasuje do sytuacji, w jakiej się aktualnie znajdujesz.
Podczas autoprezentacji sam decydujesz, które fakty ze swojego życia chcesz ujawnić. Zachowania oraz wypowiedzi modyfikujesz zależnie od tego, jaki wpływ pragniesz wywrzeć na słuchaczu. Często rekompensujesz sobie to, czego nie potrafisz, np. w czasie rozmowy kwalifikacyjnej (o staż lub pracę) jesteś pytany, czy znasz język francuski, odpowiadasz: nie, ale doskonale znam język angielski lub: dobra znajomość języka angielskiego znacznie ułatwia mi uczenie się innych języków. To jeden z lepszych przykładów na zobrazowanie procesu, w którym dochodzi do kreowania wizerunku, a to nic innego, jak pozytywny opis siebie.
Co to jest wizerunek
Pracę nad wizerunkiem można zacząć dopiero wtedy, gdy ma się świadomość wszystkich składających się nań komponentów. Wizerunek to nie tylko to, jak postrzegają Cię inni. To również cały wachlarz zachowań, gestów i działań, który codziennie manifestujesz w kontaktach międzyludzkich.
Upraszczając, wizerunek to:
-
wygląd zewnętrzny,
-
komunikaty niewerbalne – czyli mowa cała,
-
budowanie relacji z ludźmi oraz jakość i trwałość tych relacji,
-
sposób w jaki się porozumiewasz, komunikujesz (kontakt werbalny) – modulacja głosu, ekspresja, itp.,
-
umiejętności interpersonalne – savoir vivre, etykieta, kultura osobista,
-
wyrażanie postaw,
-
szacunek do siebie i innych,
-
życiorys – osiągnięcia, wykształcenie, doświadczenie np. zawodowe.
Modyfikacja wizerunku to tworzenie pewnego rodzaju kreacji. Chcesz dostosować się do panujących w danym środowisku norm lub zrealizować wyznaczony cel? Pamiętaj, że w tym przypadku jedno wynika z drugiego. Na kreowanie wizerunku składa się mnóstwo czynników, które w dużej mierze jesteś w stanie kontrolować. W myśl zasady, że wszystkiego można się nauczyć, racjonalnym wydaje się być stwierdzenie, że nie ma rzeczy niemożliwych i staniesz się tym kim chcesz. Warto jednak zastanowić się najpierw, czy obraz samego siebie, który tak pieczołowicie malujesz, jest spójny z Twoimi przekonaniami, czy odzwierciedla Twoje pragnienia. Możliwe, że chcesz się zmienić tylko dlatego, że oczekują tego od Ciebie inni, a Ty koniecznie chcesz się wpasować w te sztywne ramy, bo nie widzisz innego rozwiązania.
Pamiętaj, gdy będziesz źle się czuć w nowej roli, inni szybko dostrzegą fałsz. Zastanów się najpierw dokąd i po co zmierzasz – jak daleko posuniesz się w tworzeniu nowego siebie.
Kreowanie wizerunku w sieci
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, jak ważne w obecnych czasach jest rozsądne korzystanie z mediów społecznościowych. Możesz kreować swój wizerunek, np. za pomocą umieszczanych w sieci CV. Facebooka warto używać do prezentacji prywatnych informacji na swój temat, ale pamiętaj, by zawsze były wyselekcjonowane i przemyślane oraz spójne z tym, co zawierasz np. w CV. Pamiętaj, że treści, które publikujesz na Facebooku, Twitterze, Instagramie, czy innych stronach mogą też działać na Twoją niekorzyść. Twoje posty lub komentarze może zobaczyć Twój potencjalny pracodawca. Pomyśl o tym, zanim wstawisz kolejnego mema lub „zhejtujesz” kogoś na forum.
Kreując swój wizerunek w określonym środowisku, zawsze staraj się zachować spójny obraz samego siebie na własny użytek.
Joanna Jędrzejczyk